EPISTULA CCCV.AD SENONENSEM ARCHIEPISCOPUM.. SHOW APPARATUS
| 1 | Domino Senonensi, miseri illi, qui quondam fuere Cantuarienses. |
| 2 | Agonem nostrum, quem cum martyre glorioso pertulimus, viderunt oculi vestri, quos tam innata, quam coelitus per gratiam provecta et perfecta liberalitas aperuit ad videndum calamitates Ecclesiae Anglicanae, et in subventionem pauperum Christi portastis pro ea pondus diei et aestus, et sic athletam pro lege Dei adversus impios dimicantem, dum licuit, custodistis tanquam pupillam oculi vestri. Fidem vestram et diligentiam, qua nobis pacem procurastis, remuneret Deus, qua nihil ex contingentibus a vobis omissum est, ut infortunia nostra vobis debeant imputari. |
| 3 | Forma siquidem pacis solemniter initae cunctis visa est utilis et honesta, cum in illo celeberrimo conventu tantorum regum maximi et sapientissimi principes convenissent. Reformata ergo pace regna gavisa sunt. Sed quid a membris diaboli tunc ageretur, rei exitus indicavit, si tamen ad suum finem pervenisse credendi sunt, qui in contumeliam Dei sibi vindictam reservantes tantum facinus commiserunt. Absit enim! ut hanc gloriam suam, alteri cedat terribilis ille, qui aufert spiritum principum, et eos qui inauditum flagitium perpetrasse noscuntur, nota, et non potius miraculosa percellat ultione. |
| 4 | Nam sanctus pontifex, sicut vobis aliis litteris fida relatione significatum est, de aerumnis huius saeculi glorioso martyrio migravit ad Dominum, ut iam sedeat cum principibus et iudicet eos, qui se angustiaverunt, et haereditatem Christi delere conati sunt. Cum enim Christus, velit nolit persecutor, sit Deus super omnia benedictus in saecula, momentanea potestatis elatae, sicut saepe audiens doluistis, praesumptio suum honorem et abusiones veterum tyrannorum perpetuis legibus et honori Dei machinatus est anteferre. |
| 5 | Et, ne quis obloqui audeat aut mutire, alii nostrum capti sunt et retrusi in carcerem, alii proscripti, alii condemnati exsilio, alii quibus melius divina providit clementia, sibi fuga consuluerunt, ne paterentur aut viderent miseriam fratrum, conculcationem sanctorum, et quod pace ipsius dictum sit, ignominiam Christi. Sedent e regione blasphemi, qui sub nomine et honore sacerdotali, sacerdotium persequuntur, principibus adulantes, persecutorum Ecclesiae iustificantes causam, exsultantes in rebus pessimis, scilicet quod potestatibus astiterunt adversus Dominum et adversus Christum eius, cuius sanguis, per eos effusus licet militum ministerio, de terra clamat ad Dominum, magis quam sanguis Abel iusti, quem frater ipsius interemit. |
| 6 | Horum caput est ille Eboracensis, quem vidistis et audistis palam in curia archiepiscopum persequentem, et qui indignus fuerat ore sacrilego, quo necem martyris procuravit, ipsius proferre nomen: eum plane mendosus et mendax iam inauditis coruscantem miraculis adhuc, sicut ex litteris eius patet, nominat Pharaonem. Sed non movemur, si flagitiosa bellua martyrem non honorat, quae, sicut opera manifesta convincunt, Deum utique non veretur. |
| 7 | Dicitur tamen quod parat ad curiam proficisci, ut purget vitae sordidae notam, quasi homo qui iustitiam fecerit, et non dereliquerit iudicium Dei sui. Et ne ipsius purgatio valeat impediri, procuravit ut nulli nostratum liceat transfretare, nisi domini regis impetrata licentia. Quod quidem obtineri non potest, nisi praestetur cautio, quod nihil queretur contra martyris persecutores. |
| 8 | Quid ergo facient miseri zelantes legem, videntes iustitiam opprimi, et sibi exitum denegari? Sed certe verbum Dei non est alligatum, et vobis libertas est, et os patens ad Ecclesiam Romanam, et notissima veritas. Novistis enim martyrem in vita sua, novistis causam eius, novistis et nos qui coexsulavimus illi: novistis et istum Caipham temporis nostri, qui sub specie conquerentis persuasit expedire, ut unus moreretur aut caperetur, ne tota gens periret. |
| 9 | Eratis in Anglia cum patruo vestro domino Wintoniensi, quando idem nunc Caiphas, tunc archidiabolus Walterum illum, cuius adolescentis admodum venusta facie inductus nefario concubitu nimis consueverat delectari, hispidum et procaciori lingua evomentem probra, quae in contumeliam naturae perpessus fuerat, oculis orbari fecit. |
| 10 | Et postmodum scelus arguentem idem archidiabolus, iudicibus qui saecularia negotia exercebant corruptis, adegit suspendio. Sic vir ille non minus benignus quam pudicus, columbi sui acceptavit affectum. Sic veteris amasii diu exhibitum obsequium remuneravit, ut primo stuprum inferret misero, deinde miseriori, quia de consensu tam sordidae immunditiae poenitebat, capulationem et oculorum avulsionem infligeret, et tandem miserrimum, quia clamore, ut poterat, suas protestabatur angustias, suspensum in patibulo fecerit iugulari. |
| 11 | Haec non fingimus, sed in vestram studuimus revocare memoriam, si tamen excidere potuerunt, quae velut ungue adamantino, multis et magnis, et plenis fide viris saepius referentibus in pectore nostro profundius resederunt. Nam usque in hodiernum diem in opprobrium Ecclesiae, Deique contemptum tristis haec historia cantitatur. Sed fortasse quaeret aliquis, quomodo tantum flagitium, et tam manifestum, impune pertulerit, et praesertim beato Eugenio tunc summum administrante pontificatum? Et quidem, ut indubitanter credimus, nullo modo evasisset, nisi per beati Thomae industriam, qui per venerabiles viros Hilarium Cicestrensem et Ioannem Wigorniensem episcopos effecit, ut eius a bonae memoriae Theobaldo Cantuariensi archiepiscopo purgatio reciperetur. |
| 12 | Deinde sentiens Ecclesiam Romanam indignatam esse super exhibitione purgationis factae clam, utpote in capitulo monachorum, non in solemni conventu praestitae, statui suo consulens, Romam profectus est ad illum famosissimum negotiatorem, quem semper odio habuit anima vestra: Gregorium Sancti Angeli cardinalem. Et per illum in multitudine sparsorum in curia munerum obtinuit, ut iustificatus rediret in domum suam: incertum, qua Dei dispensatione reservatus ad maiora flagitia perpetranda, sicut praesens testatur dies, qua sanguine innocentis purpuratur Ecclesia, qui sceleratum istum, eo quod concurialis eius erat, fraterna charitate compatiens, et frugem vitae melioris exspectans, debitae subtraxit ultioni. |